De verhouding tussen overheid en samenleving verandert snel. De gemeente neemt een nieuwe rol aan en wil meer verantwoordelijkheid neerleggen bij bewoners en ondernemers van Oisterwijk. Dat komt enerzijds vanuit de opgaven die er zijn in het sociale domein. Ouderen moeten langer zelfstandig wonen en wordt van bewoners gevraagd meer regie over eigen leven te nemen. De gemeente richt zich meer dan voorheen op het vangnet voor mensen die zichzelf niet kunnen redden. Maar deze trend zet zich breder door. Een gemeente wil zich steeds meer beperken tot het uitzetten van de hoofdlijnen van beleid en meer ruimte laten voor initiatieven uit de samenleving.
Burgers nemen zelf ook meer verantwoordelijkheid en zijn mondiger door de ontwikkeling van technologie en de toenemende beschikbaarheid van informatie. De kracht in de samenleving is sterker naarmate deze beter georganiseerd is. De gemeente zet daarom in op het versterken en uitbouwen van de netwerksamenleving, waarin gemeente en samenleving op basis van gelijkheid samenwerken en elk hun eigen verantwoordelijkheid nemen. De gemeente betrekt burgers bij het maken van het beleid en burgers nemen zelf initiatief (gemeente ‘faciliteert’/ondersteunt als daar vraag naar is ). Hiervoor heeft de gemeente het Brabants Manifest voor Samenwerking ondertekend, waarin zij de nieuwe rol van de overheid vastlegt.
Er komt dus letterlijk meer ruimte voor (initiatief uit) de samenleving. De gemeente werkt aan burgerparticipatie en -initiatieven en het maken van flexibeler plannen.
Met ruimte voor burgerinitiatieven wil de gemeente nog beter aansluiten op de specifieke wensen in wijken en buurten en verder bijdragen aan de netwerksamenleving. Dit kunnen initiatieven zijn ten aanzien van groenbeheer, gebruik van openbare ruimte of voorzieningen. In alle speerpunten van het omgevingsbeleid wordt ruimte geboden, waarbij burgers zelf invulling kunnen geven aan hun wensen en ambities.
Veel van de gemeentelijke plannen en regels zijn er met goede reden, ze bieden duidelijkheid en rechtszekerheid. Tegelijk zitten ze soms ontwikkelingen in de weg. Met de nieuwe omgevingsvisie wordt een nieuwe weg ingeslagen. De weg van meer maatwerk. Hierin wordt meer gestuurd op de doelen (ambities), die de gemeente wil bereiken, maar het hoe van de gewenste ontwikkelingen wordt wat opener gelaten. Deze doelen worden benoemd in de omgevingsvisie.
In het nieuwe omgevingsplan wordt actief gezocht naar plekken waar regels kunnen worden geschrapt. Als er behoefte is om in bepaalde gebieden wat soepeler om te gaan met bepaalde regels, dan moet die mogelijkheid ook geboden worden, mits de rechtszekerheid van andere bewoners natuurlijk niet in het geding is.