Uit de inventarisatie voor de Omgevingsvisie is duidelijk geworden dat de bewoners het groen en de natuur in Oisterwijk erg waarderen. Dit past ook bij Oisterwijk als “Parel in ’t Groen”. Onder de noemer natuur vallen verschillende aspecten, zoals de bossen, waarin kan worden gewandeld en gefietst en waar men de rust opzoekt. De weilanden als open velden, waar de koeien staan de grazen. Of gewoon de groene bermen langs de weg.
Voor het Buitengebied bepaalt het type landschap van een gebied in grote mate hoe de natuur ervaren wordt. Landschap is echter meer. Het is gevormd door de bebouwing en het gebruik van de gronden in het verleden (cultuurhistorie). Op de Landschappelijke Waardenkaart zijn de verschillende landschappen van Oisterwijk terug te vinden. Op de pagina Hoe werkt de website is omschreven wat de kenmerken en kwaliteiten van het landschap zijn.
Beekdalen
In de gemeente Oisterwijk hebben vier beken een belangrijke invloed gehad op de ontstaansgeschiedenis van het landschap: De Voorste Stroom, de Reusel, De Rosep en de Beerze. De beken hebben zich in de afgelopen eeuwen ingesneden in de zandgronden waardoor beekdalen zijn ontstaan. Karakteristiek voor het beekdallandschap zijn natte laaggelegen gronden en de langwerpige percelen (slagenverkaveling) die voornamelijk in gebruik zijn als weiland of natuurgebied. De uitstraling en landschappelijke beleving is echter per beek verschillend.
Het landschap aan de noordzijde van de gemeente wordt gekenmerkt door de Voorste Stroom die van west naar oost door het gebied stroomt. Deze beek ligt in een dal waarin voornamelijk weilanden met daarin verspreide bosschages te vinden zijn. Aan de noord- en zuidkant van het beekdal liggen de dekzandruggen met daarop kleinschalige en besloten akkers en enkele boomkwekerijen. Een groot deel van de Voorste Stroom voert in een parkachtige setting door de bebouwde kom van Oisterwijk. Hiermee is het de belangrijkste landschappelijke groen-blauwe structuur van het dorp.
Het beekdal van de Reusel is in het zuiden het duidelijkst herkenbaar. Het beekdal is hier dan ook het breedst. Het beekdal kenmerkt zich door de grote open weilanden en de slagenverkaling met gelijkmatige langgerekte percelen en veel sloten haaks op de beek. De oevers van de beek hebben een moerasachtig karakter en hoge natuurwaarden. Stroomafwaarts, in het noorden stroomt de Reusel door de akkercomplexen en het bos om vervolgens samen met de Voorste Stroom verder te gaan in de Essche Stroom. In dit noordelijke deel is het beekdal een stuk minder beleefbaar door akkers en opgaande beplanting. Maar dat maakt het beekdal niet minder waardevol. De relatieve openheid is hier wel van grote waarde omdat het zorgt voor afwisseling.
De Rosep is van een veel kleiner formaat dan de Voorste Stroom en de Reusel, het beekdal is dan ook alleen ter hoogte van het bebouwingsconcentratie Heikant beperkt beleefbaar. De Beerze stroomt in de uiterste oosthoek door een moerasbos dat onderdeel uitmaakt van het Natuur Netwerk Nederland (NNN).
Kwaliteiten
- Langwerpige slagenverkaveling met houtwallen haaks op de slingerende beek;
- Natuurwaarden van de meanderende beken die stromen door het natte en schrale beekdal en zo verbindingszones vormen voor diverse soorten fauna (Nationaal Natuur Netwerk);
- Openheid in het zuiden en de relatieve openheid (ook in het bos);
- Combinatie van blauw (Voorste stroom) en groen (parkstructuur) in de kern van Oisterwijk.
- Functie van Waterberging
